खादा–मालाको सामन्ती शैली तोड्दै भ्रस्टाचार बिरुद्दमा कानेपोखरीका युवाहरू

पद होइन, ‘प्रण’ ठूलो हो!

✍️ चन्द्रप्रसाद अधिकारी

विराटनगर/मोरङ | २०८२ मंसिर १३, शनिबार

जब समाजमा मौनता छाउँछ, तब बेथिति फष्टाउँछ। तर, जब युवा जाग्छन्, तब परिवर्तनको घाम लाग्छ। यही शाश्वत सत्यलाई साक्षी राख्दै आज मोरङको कानेपोखरीमा एक नयाँ इतिहास कोरिएको छ। मंसिरको चिसो सिरेटोलाई चिर्दै कानेपोखरीका १०० भन्दा बढी जोशिला युवाहरूको मुटुमा आज एउटै आगो बलिरहेको थियो– सुशासनको भोक र भ्रष्टाचारमुक्त समाजको सपना।

हिजो कानेपोखरी–४ स्थित श्री जनता आधारभूत विद्यालयको प्राङ्गणमा जे देखियो, त्यो ‘युवा’ पुस्ताले परम्परागत राजनीतिक ढर्रालाई दिएको सशक्त चुनौती थियो। कुनै तामझाम बिना, कुनै ‘प्रमुख अतिथि’ को आसन र खादा–मालाको बोझ बिना, नितान्त युवाहरूको पसिना र संकल्पले सजिएको यो भेलाले “भ्रष्टाचार विरुद्ध युवाहरूको समावेशी आवाज, कानेपोखरी–मोरङ” नामक अभियानको जन्म दिएको छ।

नयाँ युगको कार्यसमिति: २७ ‘कर्मशील युवाहरू’

कानेपोखरी ४ जनता आधारभूत विद्यालयको सभाहलमा गुञ्जिएको तालीको गडगडाहटले २७ सदस्यीय कार्यसमितिलाई अनुमोदन गर्यो। २७ सदस्यीय कार्यसमिति चयन: भीम राज लिम्बूलाई नेतृत्व भेलाले कानेपोखरीका सक्रिय सामाजिक अभियन्ता भीम राज लिम्बूको अध्यक्षतामा नयाँ कार्यसमिति सर्वसम्मत चयन गरेको छ। नवगठित समितिको विवरण यस प्रकार छ:

अध्यक्ष: भीम राज लिम्बू (वडा नं-६)

उपाध्यक्ष: विजय चौधरी (वडा नं- २)

उपाध्यक्ष: चुडामणि भारती (वडा नं -४)

उपाध्यक्ष: बलबहादुर चेम्जोङ (वडा नं-७)

सचिव: भुपेन्द्र कुमार सुब्बा (वडा नं-४)

सह–सचिव: आनन्द ठाकुर (वडा नं- १)

कोषाध्यक्ष: एकराज राजबंशी (सन्तोष) (वडा नं- ४)

(तथा अन्य सदस्यहरू सहित २७ सदस्यीय समिति) लगायतका उर्जाशील अनुहारहरूले अब कानेपोखरीको सुशासनको जिम्मा लिएका छन्।

अभियानको मुख्य उद्देश्य

नवगठित समितिले आफ्नो आगामी कार्ययोजनामा सुशासन, सामाजिक सद्भाव र भ्रष्टाचारमुक्त समाज निर्माणलाई प्राथमिकतामा राखेको छ। युवाहरूले ‘भ्रष्टाचार विरुद्ध आवाज उठाऔं, स्वच्छ समाज बनाऔं’ भन्ने मूल नाराका साथ गाउँपालिकाका हरेक हरेक सामाजिक गतिविधिमा आफ्नो निगरानी बढाउने निर्णय गरेका छन्। उननिहरुको अनुसार फेरी पनि कुनै युवाले कानेपोखारीमा भ्रस्टाचार बढ्यो भनेर दोस्रो जेन जी बिद्रोह गर्नु नपरोस भन्ने नै हो l

१. अभियानका सूत्रधार: मनोज राजवंशीको समानताको उद्घोष

यो ऐतिहासिक भेलाको विजारोपण गर्ने श्रेय जान्छ– कानेपोखरीका जुझारु सामाजिक अभियन्ता मनोज राजवंशीलाई, जसको छातीमा समृद्ध कानेपोखरीको नक्सा कोरिएको छ। उनकै अथक प्रयास र विशेष पहलमा आज छरिएका युवा मनहरू एउटै मालामा गाँसिएका हुन्।

कार्यक्रमको सञ्चालन गर्दै मनोज राजवंशीले भावुक हुँदै भने:

“हामीले आज मञ्च र आसन ग्रहण गरेनौं। किनकि भ्रष्टाचार विरुद्धको लडाइँमा पद होइन, ‘प्रण’ ठूलो हुन्छ। युवाले खोजेको समानता यही हो। यहाँ उपस्थित हरेक युवा आफैंमा एक अतिथि हुन् र आफैंमा एक आयोजक। यो समानता नै हाम्रो आन्दोलनको पहिलो जित हो। जबसम्म हामी युवाहरू ‘झोले’ बन्न छोड्दैनौं, तबसम्म समाज बन्दैन। आजको यो उपस्थिति त्यही ‘मानसिक दासत्व’ विरुद्धको प्रहार हो।”

कानेपोखरीका युवाको आवाजमा जे भयो, त्यो सिङ्गो देशले सिक्नुपर्ने पाठ हो।

१. नो हाइार्की (No Hierarchy): सबै समान।

२. पारदर्शिता (Transparency): हरेक संस्थाको आर्थिक विवरण एप वा पोर्टलमा देखिनुपर्छ।

३. एक्सन (Action): भाषण कम, काम धेरै।

२. नेतृत्वको गर्जन: भीम राज लिम्बूको दलीय दासत्व अस्वीकार

भेलाले सर्वसम्मत रूपमा नेतृत्व सुम्पिएका भीम राज लिम्बू (अध्यक्ष) आफैंमा भुल्के सुन्तली सामुदायिक वनका वर्तमान अध्यक्ष र खानेपानी आन्दोलनका अगुवा हुन्, जो सधैं सत्यको पक्षमा चट्टानझैं उभिन्छन्। नवनिर्वाचित अध्यक्ष लिम्बूले आफ्नो मन्तव्य राख्दै गर्दा सभाहल स्तब्ध बन्यो। उनले जेनेजीले खोजेकै पारदर्शिताको माग गरे:

“हामीलाई अब दलको ‘ट्याग’ र झोला बोक्ने संस्कृतिको कुनै स्थान छैन। अब कानेपोखरीमा ‘एक व्यक्ति, एक पद’ को सिद्धान्त लागू हुनैपर्छ। युवाहरूले हिसाब माग्ने मात्र होइन, अब हरेक फाइल पल्टाउने सामर्थ्य राख्नुपर्छ। यो समिति कुनै दलको भ्रातृ संगठन होइन, यो कानेपोखरीका सचेत नागरिकहरूको ‘वाच डग’ (Watchdog) हो।”

३. दार्शनिक चेतावनी: चुडामणि भारतीको ‘मौनता विरुद्ध’ को अपील

नवनिर्वाचित उपाध्यक्ष तथा सामाजिक व्यक्तित्व चुडामणि भारतीले भ्रष्टाचार केवल आर्थिक लेनदेन मात्र नभई सामाजिक नैतिकताको पतन भएको औंल्याउँदै युवा पुस्तालाई अपिल गरे:

“इतिहासले हामीलाई सोध्नेछ– ‘जब तिम्रो गाउँमा भ्रष्टाचार हुँदै थियो, तिमी के गर्दै थियौ?’ त्यसैले अब मौन बस्नु भनेको त्यो भ्रष्टाचारमा सहभागी हुनु सरह हो। हामीले खोजेको परिवर्तन अरुले ल्याइदिने होइन, हाम्रै पालामा, हाम्रै हातबाट सम्भव हुनुपर्छ। हाम्रो आवाज अब कसैले दबाउन सक्ने छैन।”

४. सद्भावको पुल: भुपेन्द्र सुब्बाको सृजनात्मक संकल्प

संस्थाका सचिव भुपेन्द्र कुमार सुब्बाले युवा ऊर्जालाई ध्वंस होइन, निर्माणमा लगाउनुपर्ने बताए। “हामी मेलमिलाप र सद्भावको बाटोबाटै खबरदारी गर्नेछौं। यो अभियान कसैलाई गिराउन होइन, सिङ्गो कानेपोखरीलाई भ्रस्टाचार रहित समाज बनाई सामाजिक जीवनलाई माथि उठाउन सुरु गरिएको एक अभियान हो,” उनले प्रष्ट पारे।

सुब्बाले थपे, “लामो समयदेखि सामाजिक काममा सक्रिय रहँदा मैले देखेको छु कि समाजलाई जोड्ने काम युवाको हो। हामी एक उर्जाशील शक्ति हौं। हाम्रो उद्देश्य केवल विरोध गर्नु मात्र होइन, सामाजिक सद्भाव मजबुत बनाउँदै सुशासन कायम गराउनु हो। हामी स्वतन्त्र रूपमा खबरदारी गर्नेछौं।”

युवाहरूको सामूहिक उद्घोष यो छ कि “फेरि पनि कुनै युवाले कानेपोखरीमा भ्रष्टाचार बढ्यो भनेर दोस्रो विद्रोह गर्नु नपरोस्।“

भ्रष्टाचारको अँध्यारो सुरुङमा कानेपोखरीका युवाहरूले आज बालेको यो बत्तीले भोलिको समाज र रास्ट्रीयकै उज्यालो भविष्यको संकेत गरेको छ। यो समितीलाई कार्यकाल सफलताको शुभकामना l

#YouthAgainstCorruption #KanepokhariRising #SocialJustice #सुशासन #युवाआवाज #मोरङ